Sayın Üyemiz,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden alınan bir yazıda, Menşe ve Dolaşım Belgelerinin düzenlenmesi ve onay işlemlerindeki uygulamalara dair Odalarımızca Birliklerine yapılan başvuruların, gerek görülmesi halinde Ticaret Bakanlığı’nın görüş ve talimatına sunulduğu bildirilmektedir.
Buna istinaden, muhtelif tariflerde Odalarımızca Birliklerine yapılan görüş taleplerinin ilgili Bakanlığa iletilmesi neticesinde aşağıdaki hususlar ile ilgili olarak söz konusu Bakanlıktan cevap alındığı bildirilmiştir.
Bu bağlamda,
-
İhracatçı firmalar adına açılmış akreditiflerde öngörülen şartlar gerekçe gösterilerek, menşe şahadetnamelerinin, ihracatçı veya alıcı kutucuklarında yer alan firma unvanlarının başına IBAN numaraları, ticari faturaların seri numaraları vb. bilgilerin de eklenmesi ve belgelerin belirtilen şekilde tanziminin talep edildiği, bahse konu akreditif metinlerinin ve ticari faturaların ibraz edilmesi kaydı ile belirtilen şekilde düzenlenmiş menşe şahadetnamelerinin onaylanıp onaylanmayacağı,
-
Menşe şahadetnamesi veya diğer menşe ve dolaşım belgeleri eşliğinde ihracatı yapılan eşyanın, varış ülkesi ile ticaret yapılan ülkesinin farklı olması durumunda, söz konusu belgelerin alıcıya ilişkin kutucuğa nihai varış ülkesinin “Destination: ……” “Notify: …..” vb. ibarelerin kullanılarak ifade edilmesinin mümkün olup olmayacağı hususlarına ilişkin olarak;
Gümrük Yönetmeliği’nin 40’ncı maddesinde menşe şahadetnamesinde bulunması zorunlu olan bilgilere yer verildiği ve söz konusu bilgiler arasında IBAN numarası, ticari fatura seri numarası, varış ülkesi gibi bilgilerin yer almadığı belirtilmektedir.
-
İhracatçı firmalarca elektronik faturalar üzerine yeni bilgilerin girilmesinin gerekmesi veya menşe ve dolaşım belgelerinde kayıtlı bilgilerin elektronik faturalarda bulunan bilgiler ile örtüşmediği durumlarla karşılaşıldığı; anılan durum karşısında, ihracatçı firmalarca firma kaşelerinin ve yetkili kişilerin imzalarının elektronik faturalar üzerine tatbik edilmesi suretiyle, elektronik fatura üzerinde manuel ekleme veya düzeltme yapılmasının ve bu şekilde düzeltme veya ekleme yapılmış elektronik faturaların Odalar tarafından yapılan onay işlemleri esnasında tevsik edici belge olarak kabul edilip edilmeyeceği hususuna ilişkin olarak;
01.07.2017 tarihli ve 2017/7 sayılı Genelge kapsamında ihracat beyannamelerinde beyan edilen elektronik faturalar ile ilgili fatura oluşturulup Ticaret Bakanlığı Tek Pencere Sistemine iletildikten sonra güncelleme veya değişiklik yapılması teknik açıdan mümkün bulunmadığı, diğer taraftan e-faturada değişiklik gerekmesi halinde firma tarafından Ticaret Bakanlığı İhracat Fatura Portalı üzerinden ilgili e-faturanın iptal edildiği ve daha sonra yeni bir e-fatura düzenlenerek ihracat beyannamesine eklendiği belirtilmiştir.
Bu bağlamda, elektronik fatura üzerinde manuel ekleme veya düzeltme yapılmasının ve bu şekilde düzeltme veya ekleme yapılmış elektronik faturaların Odalar tarafından yapılan onay işlemleri esnasında tevsik edici belge olarak kabul edilmesinin uygun olmadığı bildirilmiştir.
-
Türkiye’de yerleşik firma tarafından, yurt dışında yerleşik firmadan satın alınıp, doğrudan doğruya bir diğer ülkedeki firmaya transit ticaret kapsamında satışı yapılan eşya için, menşe/ihracatçı ülkenin düzenlemiş olduğu menşe şahadetnamesinin esas alınarak ülkemizde yeni menşe şahadetnamesinin düzenlenmesinin mümkün olup olmayacağı ve onay işlemleri esnasında, menşe/ihracatçı ülke tarafından düzenlenmiş menşe şahadetnamesi ile ticari (orijinal) fatura, taşıma belgelerinin Odalarımızca ibrazının yeterli bulunup bulunulmayacağı hususuna ilişkin olarak;
Türkiye’den ihracatta menşe şahadetnamesi düzenlenmesine ilişkin hususların Gümrük Yönetmeliği’nin 42’nci maddesinde düzenlendiği ve söz konusu maddede menşe şahadetnamesinin ihracatçı veya kanunu temsilcisinin talebi üzerine düzenleneceğinin ifade edildiğinden Türkiye’den ihraç edilmeyen bir eşya için Türkiye yetkili makamlarınca menşe şahadetnamesi düzenlenmesinin uygun olmadığı belirtilmiştir.
-
İthal edilmiş bir eşyanın ihraç edilmesi halinde tevsik edici evrak olarak ithalata ilişkin gümrük beyannamesine ulaşılamadığı durumlarda, Yeminli Mali Müşavir (YMM) raporu esas alınarak menşe şahadetnamesinin onaylanıp onaylanamayacağı hususuna ilişkin olarak;
Gümrük Yönetmeliği’nin 42’nci maddesinin 5’nci fıkrasında; yetkili makamlarca, menşe şahadetnamesi düzenlenmesi için yapılan başvuru esnasında, ihracatçıdan, eşyanın Türkiye menşeli olduğunu tevsik edici gerekli görülen her türlü bilgiyi talep edebileceği ayrıca, menşe ispat belgelerinin basımı, dağıtımı, düzenlenmesi ve onaylanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 149 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği (Gümrük İşlemleri) çerçevesinde menşe ispat belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı veya kanunu temsilcisi, eşyanın menşe statüsünü veya ilgili mevzuatın diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden bilgi ve belgeleri sunmakla sorumlu olup Oda veya Birlik personelince eşyanın menşeine ilişkin kesin bir kanıya varılmasını sağlayacak incelemeler yapıldıktan sonra onay işlemlerinin yapıldığı açıklanmaktadır.
-
Tercihli rejim kapsamında düzenlenen menşe ispat belgesi veya menşe beyanı ile birlikte ayrıca Menşe Şahadetnamesi düzenlenip düzenlenemeyeceği hususuna ilişkin olarak;
Tercihli rejim kapsamında düzenlenen menşe ispat belgesi veya menşe beyanı ile birlikte ayrıca menşe şahadetnamesi düzenlenmesi hususunda; menşe şahadetnameleri tercihli rejim uygulamasının dışında ticaret politikası önlemleri gibi önlemler çerçevesinde veya ithalatçı ülkenin talebi doğrultusunda eşyanın tercihli olmayan menşeini göstermesi için düzenlenen bir menşe ispat belgesi olup tercihli rejimden faydalanmayı sağlamadığı hususu saklı kalmak üzere, ihracatçı tarafından talep edilmesi ve eşyanın tercihli olmayan menşeini tevsik etme ihtiyacı duyulduğu sürece menşe şahadetnamesinin düzenlenmesinin mümkün olduğu belirtilmektedir.
Bu çerçevede, mezkur Tebliğ ile çerçevesi belirlenen usul ve esaslar kapsamında menşe şahadetnamesi onay aşamasında eşyanın menşeinin tespitine imkan veren bilgi ve belgelerin sunulmasının gerektiği belirtilmiştir.
Ticaret Bakanlığı’nın ilgili konulara ilişkin görüşleri doğrultusunda;
-
Akreditif gereği olsa dahi belge üzerinde gönderici veya alıcı bölümlerine IBAN numarası, ticari faturaların seri numaraları vb. bilgilerin eklenmemesi gerekmektedir. Bu şekilde belge üzerinde yer almaması gereken bilgileri içeren belgeler Odamız tarafından onaylanmayacak ve reddedilecektir.
-
Bilindiği üzere ihracat işlemleri sırasında kullanılan faturaların hangi şekilde düzenlenecekleri 07.10.2009 tarih ve 27369 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 115. Maddesinde belirtilmiştir. Ayrıca 23.05.2018 tarih ve 30429 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 148 ve 149 sayılı gümrük genel tebliğleri ile de dolaşım ve menşe belgelerinin hangi şekilde düzenlenecekleri ilgili Bakanlar Kurulu kararlarına ve ülkemizin imzaladığı ticaret anlaşmalarına atıfta bulunarak belirtilmiştir.
T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından dolaşım ve menşe belgelerinin satış ve onayı işlemleri ile ilgili olarak yetkilendirilen Odalar, onay işlemleri sırasında ihracatçı firmanın düzenlediği dolaşım veya menşe belgelerinde yer alan bilgilerin, yine ihracatçı firma tarafından sunulan fatura ve diğer belgelerde yer alan bilgiler ile doğru olup olmadığını kontrol ederek işlem yapmaktadırlar. Dolayısıyla dolaşım ve menşe belgesinde yer alan tüm bilgilerin düzenlenen faturalarda da yer alması gerekmektedir. Dolayısıyla dolaşım ve menşe belgesinin Odamız onayına sunulduğu aşamada, belge ekinde yer alan ihracat e-faturaları üzerinde sonradan eklenen bilgiler, mevcut bilgiler üzerinde yapılan değişiklikler ve Gümrük Yönetmeliği’nin 115’nci maddesinde belirtilen hususların faturada yer almadığı durumlarda söz konusu e-faturalar hiçbir suretle kabul edilmeyecek olup mezkur faturalar ile Odamız onayına sunulan menşe ve dolaşım belgeleri onaylanmayacak ve reddedilecektir.
-
Tercihli rejim kapsamında düzenlenen menşe ispat belgesi veya menşe beyanı ile birlikte ayrıca menşe şahadetnamesi düzenlenmesinin talep edilmesi durumunda; ihracatçı tarafından eşyanın tercihli olmayan menşeini tevsik etmek ihtiyacına istinaden menşe şahadetnamesi düzenlenmesinin talep edildiğini belirten dilekçenin ( Dilekçe için:
http://www.ebso.org.tr/userfiles/files/mense__eur1_taahh%C3%BCtname.doc) onay işlemleri için hazırlanması gerekmekte olup, belgelerin ekinde söz konusu onay dilekçesinin bulunmaması durumunda onay işlemi gerçekleştirilmeyecek ve başvurular reddedilecektir.
Bilgilerinize sunarız.
Saygılarımızla,